NRL-ZRP.0212.442.2021.OB
NRL-ZRP.KW-00456.2021
Warszawa, 02.04.2021 r.
Anna Goławska
Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Zdrowia
Szanowna Pani Minister,
Portale Systemu Zarządzania Obiegiem Informacji NFZ publikowały Komunikat w formie listu Pani Minister z dnia 8 marca br. [znak DIeZ.541.97.2021.MD] zwracającego uwagę na lipcowy termin rozpoczęcia wymiany pomiędzy placówkami dokumentów, o których mowa w rozporządzeniu wydanym na podstawie art.13a ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia. Pismo zawiera też sugestię rozeznania się świadczeniodawców o stopniu gotowości ich dostawców oprogramowania do wdrożenia tej funkcjonalności. Z rozeznania dokonanego nawet naszym własnym staraniem wynika, że nie wszystkie dokumenty EDM mają we wszystkich aplikacjach zaimplementowane szablony. Z listów nadsyłanych do NRL w tej sprawie, jak też z opinii, jakie płyną z okręgowych izb lekarskich wnioskować można, że prowadzący podmioty i praktyki mają świadomość nadchodzącej „nowej ery” w prowadzeniu dokumentacji, jednak na plan pierwszy obecnie wybija się przetrwanie ich placówek w obliczu pandemii. Spadek liczby pacjentów, zagrożenie zarażeniem (szczególnie w obliczu znacznie gorszego przebiegu choroby w porównaniu do stanu sprzed roku), rosnące koszty utrzymania placówki - to wszystko wpływa na oczekiwanie, że Ministerstwo Zdrowia uaktualni kalendarz reformy cyfryzacyjnej do obecnej sytuacji.
Zgoda pacjenta
W piśmie [znak DIeU.546.83.2020.MD], jakie od Pani Minister otrzymałem w dniu 14 lutego br. wspomniana jest dokumentacja integracyjna, jaką dla dostawców przygotowało Centrum eZdrowia. W dokumentacji tej nie ma żadnego modułu pozwalającego pacjentowi udzielić zgody zarówno na udostępnienie dokumentacji medycznej wytworzonej w innej placówce, jak i wglądu w rejestr zdarzeń medycznych. Zgoda pacjenta jest niezbędnym elementem udostępniania tych danych i bez dopracowania tego elementu jakiekolwiek dalsze prace nie dadzą przewidywanych korzyści z całego procesu. Wiąże się to bezpośrednio z ograniczonym działaniem narzędzi autoryzacji, jakimi dysponuje pacjent. Pomimo wielu starań (autoryzacja poprzez konta bankowe, uzupełnianie profili IKP w POZ) osiągnięcie zadawalającego procentu Obywateli RP mających dostęp do własnego IKP, rokującego korzyściami z wymiany EDM zajmie jeszcze dość dużo czasu. Wiele bowiem wskazuje, że zgody na wymianę dokumentacji powinien pacjent udzielać w placówce medycznej, a nie tylko definiować ją a priori w Rejestrze Zgód SIM.
Infrastruktura
W budżecie Narodowego Funduszu Zdrowia przewidziana jest na bieżący rok kwota 150 mln zł na działania, o których mowa w art. 97 ust. 3 pkt 4c ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. W przesłanym ostatnio do konsultacji opartym o to upoważnienie projekcie zarządzenia Prezesa NFZ zaplanowane zostało kolejne dofinansowanie zakupu sprzętu i oprogramowania jedynie dla usługodawców udzielających świadczeń z rodzaju podstawowej opieki zdrowotnej. Nie ma (poza POZ) cały czas perspektywy uzyskania takiego wsparcia przez pozostałych usługodawców ze środków unijnych w nadchodzącej, wzbogaconej o budżet Krajowego Planu Odbudowy (KPO) perspektywy budżetowej 2021-2027. Podtrzymuję niniejszym postulat przedstawiony na spotkaniu z przedstawicielami Pani Gabinetu w dniu 2 marca br. i powtórzony w Stanowisku Prezydium NRL nr 33/21/P-VIII z 24 marca 2021 r. w sprawie Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności o konieczności wsparcia cyfryzacji dla szerokiego grona usługodawców z przejęciem przez władze publiczne koordynacji dystrybucji środków na cyfryzację, rozproszonych po przynajmniej 3 instrumentach unijnego wsparcia.
Repozytoria
W projekcie wspomnianego KPO, wśród inwestycji w sektorze cyfryzacji wymienia się powstanie centralnego banku danych medycznych (repozytorium). Jest to oczywiście dobrze zdefiniowany cel, niemniej jego realizacja potrwa. Zwracam się do Pani Minister z prośbą o odpowiedź na pytanie, czy jest to inwestycja mająca przejąć zasoby dokumentów EDM w dłuższej perspektywie i czy zapisane w Strategii eZdrowia na lata 2021-2025 przejęcie roli repozytoriów przez platformy regionalne jest aktualne. Zważyć należy, że oferta usługodawców zorganizowania repozytorium najczęściej, jeśli nie wyłącznie, dotyczy wersji oprogramowania zakładających przechowywanie dokumentacji medycznej w chmurze. Te rozwiązania stanowią zdecydowaną mniejszość wśród obecnie funkcjonujących systemów teleinformatycznych placówek medycznych. Postulat umożliwienia usługodawcom zorganizowania repozytorium na bazie publicznej usługi jest w zasadzie powtarzany przez nas od 2017 r. Nie wydaje się celowe tworzenie w obecnej chwili dość znacznym wysiłkiem usługodawców repozytoriów na bazie usługi komercyjnej po to, aby w momencie powstania centralnego repozytorium przenosić do niego zgromadzoną wcześniej dokumentację EDM.
Reasumując:
Mamy więc sytuację, w której część placówek medycznych dysponuje oprogramowaniem w postaci systemów gabinetowych. Zaledwie niewielki procent tych systemów zawiera w sobie repozytorium EDM, bez którego wymiana dokumentów EDM nie istnieje. Niezwykle kosztowny w ujęciu globalnym proces inwestycji napotyka na problemy wynikające z pandemii, centralne wsparcie ograniczone jest do placówek POZ, a perspektywa wykorzystania w tym celu środków unijnych - zaledwie mgliście zarysowana. Bank danych (repozytorium) finansowany ma być z KPO, który jest na etapie projektu. Do tego wszystkiego, zaprojektowany system udzielania zgody na udostępnienie dokumentacji medycznej i danych z rejestru zdarzeń medycznych przy obecnym stanie kompetencji cyfrowych pacjentów ograniczy w znaczny sposób krąg osób i podmiotów odnoszących korzyści z wdrożenia tych rozwiązań.
Wszystko to pozwala na sformułowanie wniosku o konieczności:
z jednoczesnym rozpisaniem terminu rozwikłania wątpliwości w kluczowych (choćby wymienionych wyżej) zagadnieniach.
Z wyrazami szacunku,
Andrzej Cisło
wiceprezes Naczelnej Rady Lekarskiej