Potencjał, z którego trzeba mądrze korzystać
Telemedycyna może zwiększać bezpieczeństwo i komfort pacjenta, a także ułatwiać dostęp do świadczeń zdrowotnych i poprawiać ich jakość. Co jednak należy robić, aby skutecznie skorzystać z tego potencjału, nie wpadając w pułapkę zagrożeń, jakie może przynieść jej niewłaściwe zastosowanie?
Temat ten był omawiany podczas konferencji eksperckiej zorganizowanej przez Naczelną Izbę Lekarską oraz Fundację Telemedyczna Grupa Robocza, która odbyła się 6 października w siedzibie NIL w Warszawie, w nowo powstałym Centrum Innowacji i Telemedycyny. W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele sektora publicznego, organizacji branżowych, organizacji pacjentów oraz towarzystw naukowych.
Dobre rozwiązanie, ale pod pewnymi warunkami
Świadczenia telemedyczne mogą być szansą na odciążenie systemu ochrony zdrowia i przynieść wiele innych korzyści pacjentom oraz medykom, pod warunkiem jednak, że będą odpowiednio stosowane. Jak podkreślił jeden z uczestników konferencji, mec. Jan Pachocki z Fundacji Telemedyczna Grupa Robocza, skuteczna telemedycyna opiera się na trzech filarach:
- świadomej zgodzie pacjenta na zastosowanie wobec niego opieki zdalnej,
- decyzji lekarza co do tego, że taka opieka może być wobec konkretnego pacjenta zastosowana,
- a także organizacji świadczenia telemedycznego w taki sposób, że pacjent otrzyma wyczerpującą informację zwrotną co do dalszego postępowania.
We właściwym jej stosowaniu może pomóc wdrożenie w placówce medycznej interdyscyplinarnego standardu udzielania świadczeń telemedycznych, opracowanego przez FTGR oraz ponad 20 organizacji pacjenckich, medycznych i branżowych (https://telemedycyna-standard.pl). Patronat honorowy nad tym opracowaniem objęła m.in. Naczelna Izba Lekarska.
Obszary do poprawy
Magdalena Kołodziej, prezes Zarządu Fundacji My Pacjenci, zwróciła uwagę, że teleporady mogą być szczególnie przydatne dla pacjentów chorujących przewlekle czy osób, które mieszkają na obszarach wiejskich, gdzie trudno o bezpośredni dostęp do specjalisty. Stwierdziła jednak także, że są obszary wymagające poprawy – chodzi m.in. o podnoszenie świadomości pacjentów odnośnie odpowiedniego przygotowania się do e-wizyty.
– Telemedycyna jest i będzie w systemie opieki zdrowotnej – stwierdził dr Artur Drobniak, dyrektor Centralnego Ośrodka Badań, Innowacji i Kształcenia NIL, zwracając jednocześnie uwagę, że stosowanie świadczeń telemedycznych powinno być jednolicie ustandaryzowane na obszarze całego kraju, i że warto korzystać z tych rozwiązań, ale w sposób odpowiedzialny i profesjonalny. Podkreślił także, że stosowanie świadczeń telemedycznych jest zgodne z Kodeksem Etyki Lekarskiej.
Resort widzi możliwości
Obecny na konferencji Hubert Życiński z Ministerstwa Zdrowia przypomniał m.in. o Programie Domowej Opieki Medycznej, w którym wykorzystuje się pulsoksymetr i aplikację do zdalnego monitoringu danych pacjentów. W ramach pilotażu wdrażane są również inne usługi diagnostyczne (m.in. za pomocą stetoskopu elektronicznego, opaski telemedycznej czy e-spirometru), a te, które sprawdzą się, mają wejść do koszyka świadczeń gwarantowanych.
Narzędzie do koordynacji
Prof. Jarosław J. Federowski, prezes Polskiej Federacji Szpitali i przewodniczący Rady Programowej Polskiego Towarzystwa Koordynowanej Ochrony Zdrowia, wskazał, że telemedycyna może wspierać funkcjonowanie koordynowanej opieki w ochronie zdrowia, która – jego zdaniem – powinna być wdrożona w naszym kraju.
Zastosowanie zależne od specjalizacji
Telemedycyna oferuje szeroki wachlarz możliwości, ale w zależności od specjalności medycznej potencjał do ich wykorzystania jest różny – tak, aby było bezpiecznie i z korzyścią dla pacjenta. Obecny na konferencji prof. Bolesław Samoliński zaprezentował rekomendacje zespołu „Continue Curatio” dotyczące stosowania rozwiązań telemedycznych w poszczególnych dziedzinach (m.in. w diabetologii, kardiologii, alergologii etc.), które mogą być przydatną podpowiedzią dla lekarzy praktyków.
Warto też mieć na uwadze, że telemedycyna to tylko jeden z obszarów e-zdrowia. Coraz powszechniejsze na świecie jest korzystanie z rozwiązań sztucznej (rozszerzonej) inteligencji w medycynie. Jak podkreślił Michał Gontkiewicz z Rady Naukowej COBIK NIL, narzędzia telemedyczne i rozszerzonej inteligencji mogą być sojusznikiem lekarzy i wspierać ich w opiece nad pacjentem.
Lidia Sulikowska, dziennikarz „Gazety Lekarskiej”
Źródło: Gazeta Lekarska nr 11/2022