MZ odpowiada ws. realizacji szkolenia specjalizacyjnego w trybie pozarezydenckim

Prezes Naczelnej Rady Lekarskiej Andrzej Matyja ponownie zwrócił się do Ministra Zdrowia ws. pilnego zapewnienia lekarzom i lekarzom dentystom, którzy rozpoczęli specjalizację w ramach nieodpłatnych umów cywilnoprawnych, możliwości dokończenia tego szkolenia w takim trybie. Zdaniem Prezesa NRL dotychczasowe argumenty przytoczone przez Ministerstwo Zdrowia są nieprzekonujące i nietrafne.

W przedmiotowym piśmie Podsekretarz Stanu Ministerstwa Zdrowia Pan Maciej Miłkowski wskazał, że konieczność likwidacji możliwości odbywania szkolenia specjalizacyjnego w ramach nieodpłatnej umowy cywilnoprawnej wynika z treści dyrektywy 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 września 2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych. Podkreślenia wymaga, że dyrektywa ta zawiera postanowienia dotyczące wynagradzania pracy lekarza odbywającego kształcenie specjalistyczne od chwili jej wydania, tj. od ponad 15 lat, a co więcej analogiczne regulacje zawierała poprzedzająca ją dyrektywa Rady 93/16/EWG, która obowiązywała Polskę już od chwili przystąpienia do Unii Europejskiej, czyli od dnia 1 maja 2004 r. Przez cały ten okres lekarze w Polsce odbywali specjalizacje w ramach nieodpłatnych umów cywilnoprawnych z uwagi na niewystarczającą liczbę miejsc szkoleniowych finansowanych ze środków publicznych w ramach rezydentur. Prezes NRL podkreślił, że implementacja do polskich realiów obowiązujących od kilkunastu lat postanowień dyrektywy w zakresie wymogu wynagradzania pracy lekarzy odbywających szkolenie specjalizacyjne nie może być bezmyślna i nie może prowadzić do pogorszenia sytuacji osób, które w chwili zmiany prawa polskiego są w trakcie szkolenia specjalizacyjnego odbywanego w ramach nieodpłatnych umów cywilnoprawnych i które w praktyce zostaną w ten sposób zostaną pozbawione możliwości dokończenia tego szkolenia.

W odpowiedzi Ministerstwo Zdrowia zaznacza, że zgodnie z art. 25 ust. 3 dyrektywy 2005/36/WE, specjalistyczne kształcenie medyczne jest prowadzone w pełnym wymiarze godzin i obejmuje udział w pełnym zakresie działalności medycznej prowadzonej przez placówkę, w której odbywa się kształcenie, w tym w pełnieniu dyżurów tak aby kształcący się lekarz cały czas przeznaczony na pracę zawodową we wszystkich tygodniach roboczych w roku poświęcał na zajęcia praktyczne i teoretyczne. W związku z tym kształcący się lekarze otrzymują odpowiednie wynagrodzenie.

W piśmie wyjaśniono, że w dotychczasowych przepisach ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty nie dokonano wyraźnego zapisu, z którego wynikałby obowiązek zapewnienia odpowiedniego wynagrodzenia dla lekarzy odbywających szkolenie specjalizacyjne w trybie innym niż rezydentura. Mówiący o tym art. 16h ust. 2 pkt 4 ustawy wskazywał, że szkolenie specjalizacyjne może odbywać się na podstawie umowy cywilnoprawnej o szkolenie specjalizacyjne, zawartej z podmiotem prowadzącym szkolenie specjalizacyjne, w której określa się szczegółowy tryb odbywania szkolenia specjalizacyjnego i zakres wzajemnych zobowiązań na czas jego trwania. Nie zawarcie wyraźnego wskazania obowiązku wynagradzania lekarza w trakcie odbywania szkolenia specjalizacyjnego było błędnie interpretowane przez podmioty akredytowane do szkolenia specjalizacyjnego co skutkowało zawieraniem umów o wolontariat. Ministerstwo Zdrowia podkreśliło, że ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. sprzed jej nowelizacji nie przywoływała w art. 16h przepisów ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie regulującej warunki wykonywania świadczeń przez wolontariuszy oraz korzystania z tych świadczeń.

W związku z powyższym Komisja Europejska Wezwaniem do usunięcia uchybień – Uchybienie nr 2018/2301 z dnia 25 stycznia 2019 r. wezwała władze polskie do zapewnienia zgodności z art. 25 ust. 3 dyrektywy 2005/36/WE i obowiązkiem zapewnienia odpowiedniego wynagrodzenia wszystkim lekarzom odbywającym szkolenie specjalizacyjne.

Ministerstwo Zdrowia zapewnia, że możliwości wyeliminowania w przyszłości tej niekorzystnej dla lekarzy sytuacji, w jakiej się obecnie nieoczekiwanie znaleźli są analizowane.

Więcej o sprawie TUTAJ.