Apel Prezydium NRL dot. szczepień medyków przeciwko COVID-19 oraz rekomendacje eksperta NRL dr. Grzesiowskiego

Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej wystosowało apel do Ministra Zdrowia o wypracowanie zaleceń dot. drugiej dawki przypominającej szczepienia przeciwko COVID-19 dla medyków. Prezydium postuluje objęcie osób powyżej 50. roku życia z tej grupy zawodowej drugą dawką przypominającą oraz bez względu na wiek - jeśli pracują bezpośrednio z pacjentami, którzy nie mogą przyjąć szczepienia lub należą do uznanych grup ryzyka ciężkiego przebiegu i zgonu w przebiegu COVID-19. Poniżej publikujemy również rekomendacje eksperta NRL ds. zagrożeń epidemicznych dr. Pawła Grzesiowskiego. 

APEL Nr 1/22/P-IX 

PREZYDIUM NACZELNEJ RADY LEKARSKIEJ 

z dnia 29 lipca 2022 r. 

w sprawie szczepień personelu medycznego przeciwko COVID-19 drugą dawką przypominającą 

Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej dostrzegając fakt, że personel medyczny nie został objęty aktualnymi zaleceniami co do podawania drugiej dawki przypominającej szczepienia przeciwko COVID-19, apeluje do Ministra Zdrowia o pilne wypracowanie zaleceń dla tej grupy zawodowej.  

Pracownicy ochrony zdrowia stanowią szczególną grupę, która jest narażona na większe ryzyko ciężkich zakażeń ze względu na dużą ekspozycję podczas opieki nad pacjentami, jak również mogącą przyczynić się do transmisji wirusa w placówkach leczniczych, w przypadku zachorowania. 

Z tego względu postulujemy, aby pracownicy ochrony zdrowia zostali objęci szczepieniami drugą dawką przypominającą od 50 roku życia oraz bez względu na wiek, jeśli pracują bezpośrednio z pacjentami, którzy nie mogą przyjąć szczepienia lub należą do uznanych grup ryzyka ciężkiego przebiegu i zgonu w przebiegu COVID-19. Warunkiem powinien być co najmniej 4-miesięczny odstęp od pierwszej dawki przypominającej.  

Wydaje się, że nie jest wskazane w obecnej sytuacji epidemicznej odkładanie decyzji o szczepieniu na jesień, kiedy zapowiadane jest wprowadzenie na rynek szczepionek ze zmodyfikowanym składem, uwzględniającym aktualnie krążący wariant Omicron. Przyjęcie teraz drugiej dawki przypominającej nie będzie stanowiło przeciwwskazania do uzupełniającej dawki nowej szczepionki, jeśli będzie dostępna jesienią.  

Aktualne rekomendacje – dr Paweł Grzesiowski, ekspert NRL ds. zagrożeń epidemicznych: 

W związku z rozwojem kolejnej fali pandemicznej, która rozpoczęła się w Polsce pod koniec czerwca 2022 r., wywołanej przez podtyp BA.5 wariantu Omicron koronawirusa, gwałtownie wzrasta liczba zachorowań w każdym wieku, jak również zwiększa się liczba pacjentów hospitalizowanych z powodu powikłań COVID-19. Zwiększona zachorowalność stwarza dodatkowe ryzyko dla personelu medycznego, ze względu na częste ekspozycje związane z opieką nad chorymi. Zagraża to zmniejszeniem wydolności systemu ochrony zdrowia ze względu na rosnącą absencję chorobową.   

Personel medyczny w znaczącej większości jest zaszczepiony przeciw koronawirusowi, jednak w wielu przypadkach od ostatniej, trzeciej dawki, upłynęło ponad 6-8 miesięcy. Obecna fala jest związana z pojawieniem się nowego wariantu wirusa, który częściowo ucieka odporności wytworzonej w wyniku szczepień lub przechorowania, co nakłada się na okres naturalnego spadku poziomu przeciwciał poszczepiennych. Jak wykazują badania, podanie drugiej dawki przypominającej przy użyciu obecnie zarejestrowanych preparatów, wykazuje wysoką, 70-80% ochronę przeciw ciężkim postaciom COVID, hospitalizacjom i zgonom, ponadto, jak wykazują wcześniejsze badania, osoby zaszczepione krócej i w mniejszej skali emitują wirusa do otoczenia.  

Biorąc pod uwagę powyższe czynniki tj. wystąpienie nowego wariantu wirusa, dużą liczbę zakażeń, obniżającą się odporność poszczepienną, a także ochronę pacjentów i personelu przed zakażeniami, uzasadnione jest rozszerzenie szczepień drugą dawką przypominającą na cały personel medyczny oraz inne grupy zawodowe zaangażowane w opiekę nad pacjentami z grup ryzyka np., pracownicy niemedyczni ZOL, DPS itp. rekomendujemy podanie drugiej dawki przypominającej wszystkim w/w grupom zawodowym bez względu na wiek, w pierwszej kolejności osobom, które pracują bezpośrednio z pacjentami, którzy nie mogą przyjąć szczepienia lub należą do grup ryzyka ciężkiego przebiegu i zgonu w przebiegu COVID-19. Także w pierwszej kolejności, drugą dawkę przypominającą powinny przyjąć osoby powyżej 50 roku życia oraz te, które ostatnie szczepienie otrzymały ponad 6 miesięcy temu.  

Powyższe rekomendacje są zgodne z komunikatem nr 26 Min. Zdrowia z dnia 21.07.2022, który zaleca w celu zapewnienia dodatkowej ochrony pacjentom w stanie immunosupresji, szczepienie przeciw COVID-19 należy rekomendować osobom z ich bliskiego otoczenia (strategia kokonowa).  

Personel medyczny powinien potraktować szczepienie drugą dawką przypominającą priorytetowo, mając na uwadze bezpieczeństwo własne i pacjentów. Nie jest wskazane w obecnej sytuacji epidemicznej odkładanie decyzji o szczepieniu na jesień, kiedy zapowiadane jest wprowadzenie na rynek szczepionek ze zmodyfikowanym składem. Przyjęcie obecnie drugiej dawki przypominającej nie będzie stanowiło przeciwwskazania do uzupełniającej dawki nowej szczepionki, jeśli będzie dostępna jesienią.  

W drugim szczepieniu przypominającym można wykorzystać zarówno szczepionki mRNA, te same, które były użyte jako pierwsza dawka przypominająca, jak również zmienić preparat, zgodnie z wcześniejszymi badaniami, które wykazały, że schematy mieszane mają korzystny wpływ na odpowiedź immunologiczną.  

W przypadku przebycia COVID-19 w ostatnich miesiącach, odstęp między szczepieniem a wyzdrowieniem ustalany powinien być indywidualnie według zasady: po zakażeniu o lekkim przebiegu – odstęp 4 tygodnie, po średnio ciężkim przebiegu – 6-8 tygodni, po ciężkim przebiegu – 3 miesiące.  

Ze względu na dostępność szczepionek przeciw grypie na sezon 2022/2023 przypominamy, że możliwe jest jednoczasowe przyjęcie szczepionki przeciw grypie i COVID-19, pod warunkiem wstrzyknięcia w oddzielne miejsca.