Nowa odsłona Kodeksu Etyki Lekarskiej - kluczowy krok dla środowiska lekarskiego

Od początku IX kadencji, z uwzględnieniem zmian zachodzących w medycynie i społeczeństwie, Komisja Etyki Lekarskiej intensywnie pracowała nad dostosowaniem zapisów Kodeksu Etyki Lekarskiej do obecnych realiów. Dzięki zaangażowaniu ekspertów, lekarzy i lekarzy dentystów z całej Polski, powstała propozycja nowej odsłony Kodeksu, z założenie, że ma być adekwatny do współczesnych wyzwań i potrzeb zawodu. Ostateczna, ujednolicona wersja projektu, ustalona przez Naczelną Radę Lekarską 8 marca 2024 r. została przesłana do delegatów na Krajowy Zjazd Lekarzy. Propozycje zmian będą poddane pod dyskusję i głosowanie już 17 maja. Decyzja Zjazdu będzie miała kluczowe znaczenie dla dalszego funkcjonowania środowiska lekarskiego.

- Nowelizacja Kodeksu Etyki Lekarskiej to niezwykle istotne wydarzenie dla naszej społeczności lekarskiej. KEL liczy 35 lat, a ostatnia jego nowelizacja miała miejsce w 2003 r., czyli ponad 20 lat temu. Od tego czasu świat się mocno zmienił, do gabinetów lekarskich wkroczyła telemedycyna, a codziennością stały się media społecznościowe. Wierzę, że dzięki zaangażowaniu lekarzy z różnych regionów Polski oraz kompetencjom mentorującego nam prof. Pawła Łukowa, kierownika Zakładu Etyki Wydziału Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego, udało nam się przygotować materiał, który będzie miał pozytywny wpływ na jakość świadczonych usług medycznych i odpowiedzialność zawodową lekarzy – wskazuje dr n.med. Artur de Rosier, przewodniczący Komisji Etyki Lekarskiej Naczelnej Rady Lekarskiej.

Mimo pierwotnych założeń, że Kodeks wymaga jedynie komentarza, Komisja zdecydowała o przeprowadzeniu akcji „Zadaj pytanie”, której celem było wskazanie które dylematy etyczne nie mają – w ocenie respondentów – odzwierciedlenia w obecnych zapisach Kodeksu. Dzięki zgromadzonemu materiałowi – zebrano ok. 130 zagadnień i pytań lekarzy z całego kraju, Komisja rozpoczęła prace nie tylko nad komentarzem, ale i zmianami redakcyjnymi poszczególnych artykułów – zgodnie z oczekiwaniami środowiska lekarskiego. Był to pierwszy etap samorządowej dyskusji nad Kodeksem.

Największe wątpliwości dotyczyły udziału lekarzy w reklamach oraz szeroko pojętej telemedycyny. Obie kwestie zostały przeanalizowane na współorganizowanej przez Komisję z Okręgową Izbą Lekarską w Gdańsku oraz Śląską Izbą Lekarską w Katowicach konferencji „Rozmowy o etyce – KEL, reklama, psychiatria”. Odbyte na niej dyskusje dały kierunek nowelizacji art. 63 dotyczącego reklamy, zgodnie z dyrektywami Unii Europejskiej.

- Jak się okazuje przepisy unijne mają zastosowanie do projektów uchwał samorządów zawodowych, ponieważ mają one wpływ na warunki wykonywania zawodu regulowanego, a zawód lekarza i lekarza dentysty jest zawodem regulowanym w świetle prawa unijnego – lekarze muszą posiadać bowiem specjalne kwalifikacje, które zapewniają̨ wysoką jakość świadczonych przez nich usług. To pokazuje jak wielkim zadaniem jest praca nad nowelizacją KEL – komentuje dr de Rosier.

Od czerwca ubiegłego roku, na stronie internetowej Naczelnej Izby Lekarskiej były publikowane omówienia kolejnych artykułów Kodeksu. W ocenie przewodniczącego Komisji są to projekty zmian, a zarazem próby wyjaśnienia, jak rozumieć wybrane zapisy KEL.

Końcowa propozycja nowelizacji została poddana konsultacjom społecznym. Komisja otrzymała m.in. uwagi od: Okręgowej Rady Lekarskiej z Warszawy, Naczelnego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej, Telemedycznej Grupy Roboczej, byłego prezesa NRL, a obecnie ambasadora Polski na Litwie dr. Konstantego Radziwiłła, Komisji Etyki Śląskiej Izby Lekarskiej, członka Komitetu Nauk Klinicznych i Komitetu Genetyki Człowieka i Patologii Molekularnej PAN prof. dr. hab. n. med. Piotra Węgrzyna, Śląskiej Izby Lekarskiej, Katolickiego Stowarzyszenia Lekarzy Polskich, Komisji Bioetycznej Bydgoskiej Izby Lekarskiej, Rzecznika Praw Pacjenta, Kujawsko-Pomorskiej Izby Lekarskiej, Fundacji Ordo Iuris, Katolickiego Stowarzyszenia Lekarzy Polskich, Porozumienia Zielonogórskiego, Dolnośląskiej Izby Lekarskiej, Polskiej Federacji Producentów Żywności Związek Pracodawców oraz lekarzy i lekarzy dentystów z całej Polski.

Przyjęta przez NRL, ujednolicona wersja projektu nowego Kodeksu została przekazana delegatom na KZL. Będzie głosowana na tegorocznym Nadzwyczajnym Krajowym Zjeździe Lekarzy w maju.