Nowy KEL wobec aktywności lekarzy w social mediach. Spotkanie w NIL

Szukaliśmy zgodnego stanowiska na sprawę tego, jak przy wykorzystaniu narzędzi internetowych w aktywności edukacyjnej lekarzy, nie zatracić autorytetu i etosu zawodu, jak dbać o wizerunek profesji, z którego lekarze aktywni w internecie korzystają. Sami uczestnicy spotkania mówili, że potrzebują wytycznych, potrzebują wsparcia w tym zakresie. My jesteśmy gotowi tego wsparcia udzielić. Przedstawiliśmy propozycję wytycznych, jakimi mieliby się kierować i będziemy w tym temacie współpracować w przyszłości – zaznacza po spotkaniu przewodniczący Zespołu ds. wizerunku zawodu lekarza i lekarza dentysty Łukasz Szmygel.

Naczelna Izba Lekarska jest miejscem, gdzie dyskutuje się o etyce lekarskiej w kontekście wyzwań współczesności i wieloaspektowej działalności lekarzy, którzy swoją wiedzą i doświadczeniem dzielą się także za pośrednictwem Internetu. Temu właśnie zagadnieniu było poświęcone spotkanie przedstawicieli NIL zaangażowanych w prace nad nowelizacją KEL i prof. Pawła Łukowa, współautora nowelizacji, przewodniczącego Komitetu Etyki w Nauce PAN i kierownika Zakładu Etyki na Wydziale Filozofii UW z lekarzami aktywnymi w mediach społecznościowych.

Na początku spotkania przewodniczący Komisji Etyki Lekarskiej Artur de Rosier omówił najważniejsze zmiany wprowadzone w KEL podczas Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Lekarzy. Wyjaśnił również zebranym lekarzom, jak wyglądały prace w zespołach, które opracowały nowe brzmienie artykułów, czy przebieg konsultacji ze środowiskiem lekarskim, prawnikami i czołowymi ekspertami w Polsce w dziedzinie etyki i bioetyki.

Nasza praca dotycząca KEL nie dobiegła jednak końca wraz z przegłosowaniem podczas XVI NKZL w Łodzi nowelizacji. Opracowujemy komentarze do nowych artykułów, które sukcesywnie publikujemy na stornie Naczelnej Izby Lekarskie, ponieważ doskonale zdajemy sobie sprawę z tego, że aby KEL prawdziwie opowiadał na wątpliwości lekarzy, niektóre z artykułów muszą zostać wzbogacone objaśnieniami – zaznaczył.

Ważny punkt spotkania stanowiła kwestia relacji terapeutycznej lekarza z pacjentem, przy użyciu rozwiązań telekomunikacyjnych, czy też stosowania narzędzi opartych na sztucznej inteligencji w prowadzeniu diagnostyki i leczenia, o których mówią art. 9. i 12. znowelizowanego Kodeksu Etyki Lekarskiej. Najistotniejszym jednak tematem spotkania lekarzy aktywnych w social mediach ze współautorami nowelizacji – wspominanymi przedstawicielami Naczelnej Izby Lekarskiej i prof. Pawłem Łukowem – były etyczne zasady dotyczące lekarzy w kwestii przekazywania informacji handlowej, na co pod konkretnymi warunkami zezwalają przepisy znowelizowanego KEL zawarte z art. 71.

Obecnie obowiązującemu art. 63. KEL bowiem wymyka się aktywność lekarzy w mediach społecznościowych i środkach masowego przekazu. Lekarze nierzadko stanowią autorytet społeczny i niekoniecznie ich wypowiedzi muszą wiązać się z promowaniem konkretnych świadczeń zdrowotnych, ale informowaniem na ich temat. W tej kwestii mogą istnieć jednak rozbieżności w etycznej i prawnej interpretacji tego, co stanowi reklamę, a co informację.

Lekarze aktywni w mediach społecznościowych nierzadko chcą podzielić się wiedzą na temat skuteczności danego preparatu leczniczego. Jak zaznaczali podczas spotkania, „lepiej by pacjent dowiedział się o tym od profesjonalisty, niż niezwiązanego z medycyną internetowego influencera”. Tego ostatniego nie obowiązuje jednak etyka zawodowa. To powoduje, że lekarze, korzystając z autorytetu swojego zawodu, nie są zobowiązani jedynie do przestrzegania przepisów KEL w zakresie udzielania informacji handlowej, lecz także każdorazowej analizy kontekstu i celowości zamieszanych w social mediach treści.

Dobra zasada jest taka, że postępujemy w taki sposób, aby –  nawet kiedy wszystko pójdzie nie po naszej myśli – nadal móc uczciwie przedstawić swoje racje, które kierowały nami wówczas, gdy podejmowaliśmy decyzję o przedsięwzięciu czegoś. Starajmy się myśleć scenariuszami alternatywnymi – radził w kontekście aktywności lekarzy w social mediach prof. Łuków.

Na koniec spotkania przewodniczący Zespołu ds.wizerunku zawodu lekarzy i lekarzy dentystów Łukasz Szmygel podzielił się z uczestnikami wytycznymi dla działań lekarzy aktywnych w internecie, które są opracowywane w Europie Zachodniej.

Znowelizowany Kodeks Etyki Lekarskiej będzie obowiązywał od 1 stycznia 2025 roku.

Każdy lekarz otrzyma papierowy egzemplarz nowego KEL oraz mail i SMS z informacją o wejściu przepisów nowego kodeksu w życie – przypomina Maria Kłosińska, kierownik Działu Komunikacji NIL i organizatorka spotkania.

O innych spotkaniach w NIL dotyczących aktywności lekarze w social mediach można przeczytać, przechodząc do poniższych linków. 

NIL - Media społecznościowe a profesja lekarza. Spotkanie w NIL

NIL - Media społecznościowe a profesja lekarza. II spotkanie w NIL 

_{fot. Karolina Bartyzel}