Wspólny front: NIL i Rzecznik Praw Pacjenta - #9 śniadanie prasowe

We wtorkowy poranek 15.04.2025 r.  w siedzibie Naczelnej Izby Lekarskiej odbyło się śniadanie prasowe poświęcone jednemu z najpilniejszych problemów współczesnej ochrony zdrowia – rosnącej fali pseudomedycznych praktyk i szarlatanerii, które coraz częściej zagrażają zdrowiu, a nawet życiu pacjentów.

Wydarzenie zgromadziło przedstawicieli mediów, środowisk medycznych oraz ekspertów prawa ochrony zdrowia. Głównymi prelegentami byli: Bartłomiej Chmielowiec, Rzecznik Praw Pacjenta i Łukasz Jankowski, prezes Naczelnej Rady Lekarskiej.

Podczas prezentacji zaprezentowano szereg drastycznych przykładów działalności osób podszywających się pod specjalistów, którzy – często w internecie – oferują „leczenie” niemal każdej choroby. Mowa była m.in. o:

• sprzedaży niezatwierdzonych suplementów i preparatów,
• stosowaniu plazmoterapii, biorezonansu czy terapii ILADS etc.
• psychodelikach jako środku na depresję,
• rzekomym leczeniu autyzmu jodem, grzybami czy „naturalnymi rezonansami”,
• oraz jawnych przykładach manipulacji, oszustwa i narażenia pacjentów.

Wszystkie te przypadki łączy jedno: brak jakichkolwiek kwalifikacji medycznych i posługiwanie się fałszywą narracją, żerującą na emocjach i desperacji pacjentów oraz ich rodzin.

Naczelna Izba Lekarska i Rzecznik Praw Pacjenta to te instytucje, które łączy jedno – troska o bezpieczeństwo pacjentów i pacjentek w Polsce. I dzisiaj spotkaliśmy się, aby porozmawiać o bardzo niebezpiecznych zjawiskach dotyczących dezinformacji, oszustw, szarlatanerii i monipulacji, które prowadzą do tego, że tzw. cyniczni biznesmeni zarabiają na ludzkich tragediach. Wykorzystują oni bardzo trudną sytuację pacjentów, wykorzystują też strach po to, aby monetyzować te ludzkie obawy i choroby i żerować na tym strachu – powiedział minister Bartłomiej Chmielowiec, Rzecznik Praw Pacjenta.

Potrzeba systemowych zmian

Zgodnie z opinią Rzecznika i przedstawicieli NIL, obecny system prawny nie jest dostosowany do skali problemu. Ustawa o prawach pacjenta nie obejmuje osób, które nie są pracownikami medycznymi ani nie działają w ramach podmiotów leczniczych – dlatego działania Rzecznika ograniczają się do składania zawiadomień o możliwości popełnienia przestępstwa, co często kończy się wieloletnim dochodzeniem bez efektów.

Odpowiedzią na ten stan rzeczy jest projekt nowelizacji ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, przygotowany przez Biuro RPP we współpracy z Ministerstwem Zdrowia. Zakłada on:

• uregulowanie działalności pseudomedycznej,
• nadanie Rzecznikowi realnych uprawnień do interwencji,
• możliwość nakładania wysokich kar pieniężnych,
• skrócenie procedur administracyjnych,
• oraz wzmocnienie prewencji i edukacji zdrowotnej społeczeństwa.

Jesteśmy dzisiaj tutaj, by pokazać, że łączymy siły. Mamy już pewne doświadczenia z lekarzami, którzy stają przed odpowiedzialnością dyscyplinarną, tłumacząc się, że metody przez nich stosowane były zweryfikowane, ale gdzieś w Chinach, a oni sami nie zrobili nic złego. Podkreślali, że rady dawane pacjentom były komplementarne i nie odwodzili od zwykłego leczenia. Powołują nam tysiące świadków po to, aby przedłużać zwykle proces, który toczy się przed sądem lekarskim. W związku z tym można uznać, że tą samą drogą dzisiaj będą szli szarlatani. Potrzebujemy szybkich działań i ochrony pacjentów, dlatego jednoczymy silę i doświadczenie w tym procesie – podkreślił prezes NRL Łukasz Jankowski. 

Śniadanie prasowe było także jasnym sygnałem dla opinii publicznej, że środowisko lekarskie oraz instytucje państwowe tworzą wspólny front przeciwko pseudomedycynie i dezinformacji zdrowotnej. Prezes NIL zapewnił o pełnym wsparciu dla inicjatywy legislacyjnej i konieczności podejmowania odważnych kroków. Zgromadzeni dziennikarze nie kryli poruszenia przedstawionymi przykładami, a organizatorzy zadeklarowali dalszą otwartość na współpracę z mediami w walce o rzetelną informację zdrowotną.

fot. Karolina Bartyzel/ NIL