Leki nie są zwykłym towarem handlowym

STANOWISKO Nr 113/25/P-IX

PREZYDIUM NACZELNEJ RADY LEKARSKIEJ

z dnia 29 grudnia 2025 r.

w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo farmaceutyczne

Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej po zapoznaniu się z projektem ustawy o zmianie ustawy – Prawo farmaceutyczne, przekazanym przy piśmie Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Zdrowia panią Katarzynę Kacperczyk z dnia 12 grudnia 2025 r. (znak: PLPR.0210.12.2025.MBP) wskazuje, że proponowana nowelizacja ustawy dotyczy kwestii niezwykle istotnej z punktu widzenia interesu społecznego i zmierza w kierunku, który należy ocenić jako niewłaściwy. Projekt ustawy przewiduje uchylenie obowiązującego dotychczas całkowitego zakazu reklamy aptek i punktów aptecznych przewidzianego w art. 94a Prawa farmaceutycznego i wprowadzenie w to miejsce przepisu zezwalającego na reklamę aptek i ich działalności z jednoczesnym określeniem zasad prowadzenia takiej reklamy.

Konieczność uchylenia całkowitego zakazu reklamy aptek i prowadzonej przez ich działalności wynika z wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z dnia 19 czerwca 2025 r. w sprawie C-200/2024, który orzekł, że całkowity zakaz reklamy aptek narusza prawo Unii Europejskiej, w szczególności art. 49 i art. 56 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Samorząd lekarski ostrzega jednak, że umożliwienie reklamowania się aptek będzie prowadziło do dalszego zwiększenia sprzedaży leków w Polsce, także do zwiększenia liczby leków sprzedawanych wysyłkowo. Zachęty sprzedażowe, nachalne reklamy i innego rodzaju działania promocyjne mogą negatywnie wpływać na decyzje zakupowe pacjentów i tym samym prowadzić do nadużywania leków, co stanowi realne zagrożenia dla ich zdrowia. Już obecnie mieszkańcy naszego kraju kupują nadmiernie dużo leków, często bez wskazań medycznych, a wprowadzenie możliwości reklamy aptek jeszcze ten trend nasili.

W ocenie Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej należy w jak największym stopniu pozostawić w mocy dotychczasowe przepisy, które traktują aptekę jako placówkę ochrony zdrowia, a nie podmiot ukierunkowany na maksymalizację zysku. Leki nie są przecież zwykłym towarem handlowym. Z podobnych względów w ustawie o działalności leczniczej zakazano reklamy podmiotów wykonujących działalność leczniczą – w ochronie zdrowia chodzi o to, aby pacjent kierował się realną potrzebą zdrowotną, a jego decyzje były podyktowane względami jakości udzielanych świadczeń, a nie skutecznością docierającego do niego przekazu reklamowego.