Uwagi KS NRL do projektu ustawy o niektórych zawodach medycznych

projekt ustawy

W pierwszej kolejności należy wskazać, że właściwą regulację konstytuującą wymienione w ustawie zawody oddaje się w ręce Ministra Zdrowia, poprzez upoważnienie go do określenia zakresu kompetencji osób wykonujących te zawody w drodze rozporządzenia. Choć nie są to zawody, których zadania statuowałaby odrębna ustawa, to jednak sam fakt podjęcia inicjatywy uregulowania tych profesji sugeruje konieczność trwałości i niezmienności tych regulacji. Widomym znakiem takiego ugruntowania pozycji zawodów objętych tą ustawą, oraz relacji pomiędzy tymi zawodami a pozostałymi zawodami medycznymi jest określenie ich kompetencji w ustawie.

          Jednocześnie należy zwrócic uwagę, że zgodnie z Regulaminem Sejmu, przedłożenie rządowe powinno zawierać projekty aktów wykonawczych. Tymczasem do projektu ustawy  nie zostały przedłożone projekty rozporządzeń, które w głównej mierze będą określały zakres kompetencji zawodowych regulowanych zawodów. W związku z powyższym zaopiniowanie przedmiotowego projektu nie może się odbyć w pełnym zakresie. W kontekście opiniowanej ustawy szczególnie istotne będzie określone w drodze rozporządzenia:

1. wykazu czynności zawodowych, do wykonywania których będą uprawnione osoby wykonujące zawód medyczny;
2. wymagań kwalifikacyjnych niezbędnych do wykonywania zawodu medycznego oraz
3. efektów uczenia się właściwych dla danego zawodu medycznego, które muszą być realizowane w ramach kształcenia.

Brak projektów wskazanych rozporządzeń skutkuje tym, że trudno ocenić na tym etapie całokształt proponowanych rozwiązań.  

W kontekście zawodu asystentki stomatologicznej nie sposób pominąć statusu osób wykonujących dziś zawód pomocy dentystycznej. Choć  nie ma potrzeby tworzenia mnogości zawodów o podobnych kompetencjach i uprawnieniach (w projekcie ustawy ujęte są asystentki stomatologiczne i higienistki stomatologiczne), to należy mieć na uwadze, że szereg gabinetów stomatologicznych zatrudnia aktualnie osoby, które wykonują zawód pomocy dentystycznej. Zatem istnieje potrzeba unormowania funkcjonowania na rynku pracy osób, które już ten zawód wykonują.

          Ocena skutków regulacji załączona do wskazanego projektu, w części dotyczącej wpływu regulacji na rynek pracy, nie odnosi się do możliwości wzrostu bezrobocia wśród osób, które wykonują zawód pomocy dentystycznej. Należy wskazać, że wśród osób wykonujących zawód pomocy dentystycznej są również osoby, które zbliżają się do wieku emerytalnego a także osoby będące już na emeryturze. Konieczność formalnego uzupełnienia kwalifikacji może de facto doprowadzić do faktycznego wypchnięcia z rynku pracy doświadczonych i dobrze wykwalikowanych pracowników. Niezbędność tego rozszerzenia podyktowana jest również koniecznością zapewnienia płynności pracy i prawidłowego funkcjonowania gabinetów zatrudniających pomoce dentystyczne.

Przepisy przejściowe projektu ustawy regulują status osób, które w dniu wejścia w życie projektowanej ustawy będą spełniać łącznie warunki do wykonywania zawodu medycznego określone w art. 2 ust. 1 projektu ustawy. Zgodnie z art. 86 ust. 1 projektowanej ustawy, osoby te staną się osobami wykonującymi zawód medyczny w rozumieniu projektowanej ustawy i będzie im przysługiwało prawo wpisu do rejestru osób wykonujących zawód medyczny. Należy przy tym wskazać, że zgodnie z projektowanym art. 2 ust. 1 pkt 4  potwierdzenie kwalifikacji będzie się mogło odbyć  poprzez wykazanie, że dana osoba posiada dyplom, świadectwo lub inny dokument, potwierdzający kwalifikacje do wykonywania zawodu medycznego, uzyskany w toku kształcenia w systemie oświaty lub szkolnictwa wyższego. Natomiast podstawą do wykonywania zawodu pomocy dentystycznej jest odbycie przeszkolenia przez lekarza dentystę oraz posiadanie wykształcenia średniego. Zatem osoby takie nie będą mogły potwierdzić swoich umiejętności stosownym dokumentem, a tym samym nie będą mogły uzyskać wpisu do rejestru osób wykonujących zawód medyczny, we wskazanym wyżej trybie.

W związku z powyższym  istnieje potrzeba unormowania na poziomie przepisów przejściowych do projektowanej ustawy kwestii osób wykonujących zawód pomocy dentystycznej i stworzenie szybkiej ścieżki prawnej pozwalającej tym osobom na  uzupełnienie formalnego wykształcenia na poziome asystentki stomatologicznej. W takim przepisie powinny zostać uregulowane następujące kwestie:

1. Osoby, które w dniu wejścia w życie projektowanej ustawy wykonują od co najmniej 18 miesięcy nieprzerwanie zawód pomocy dentystycznej mogą uzyskać wpis do rejestru, o którym mowa w art. 3 projektu, jako osoby wykonujące zawód asystentki stomatologicznej, po złożeniu wniosku popartego przez jednostkę zatrudniającą i po odbyciu szkolenia uzupełniającego.
2. Program szkolenia uzupełniającego, o którym mowa w pkt.1 i określi Minister Zdrowia w drodze rozporządzenia.
3. Rozporządzenie jednocześnie określałoby krąg podmiotów uprawnionych do przeprowadzenia szkolenia uzupełniającego. Jednym z takich podmiotów powinna być Naczelna Rada Lekarska.