Separatory- wprowadzanie obowiązku nieprzygotowane

Sz. P.  Urszula Pasławska
 Przewodnicząca Sejmowej Komisji Środowiska, Zasób Naturalnych i Leśnictwa
Sejmowa Komisja Środowiska, Zasób Naturalnych i Leśnictwa

Sz. P. Zdzisław Pupa
Przewodniczący Senackiej Komisji  Środowiska
Senacka Komisja Środowiska

Sz. P. Beata Małecka-Libera
Przewodnicząca Senackiej Komisji Zdrowia
Senacka Komisja Zdrowia

Sz. P. Tomasz Latos
Przewodniczący Sejmowej Komisji Zdrowia
Sejmowa Komisja Zdrowia

 

Warszawa 16 września 2021r.

Szanowna Pani Przewodnicząca, Szanowny Panie Przewodniczący

 

Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2017/852 z dnia 17 maja 2017 r. w sprawie rtęci oraz uchylającym rozporządzenie (WE) nr 1102/2008 (Dz. Urz. UE L 137 z 24.05.2017 str.1) dalej: rozporządzenie w sprawie rtęci, nałożono na gabinety stomatologiczne szereg nowych obowiązków polegających na:

1. ograniczeniu stosowanego od dawna amalgamatu;
2. wyposażeniu gabinetów stomatologicznych w separatory amalgamatu i ich okresowej konserwacji;
3. zapewnieniu odbioru odpadów amalgamatu przez upoważnione firmy zbierające odpady.

Korespondencja Naczelnej Rady Lekarskiej z Ministerstwami: Zdrowia i Ochrony Środowiska (obecnie Klimatu i Środowiska) ma w tej sprawie wystarczająco długą historię. Począwszy od 2019 r.  zwracamy uwagę na np. błędne dane o zużyciu amalgamatu dentystycznego w Polsce, wielkości emisji rtęci do środowiska w wyniku działalności leczniczej stomatologów, jak też o ilości wytwarzanego odpadu amalgamatowego.

Ostatnio, Stanowiskiem Komisji Stomatologicznej NRL z dnia 9 marca 2021 r. oraz pismem z dnia 8 września 2021 r. (oba dokumenty w załączeniu) skierowanymi do obu Ministrów zwróciliśmy uwagę na brak warunków do wdrażania zasad odpowiedzialności gabinetów stomatologicznych za prowadzone w ramach omawianej polityki działania. Czy celowe i sprawiedliwe jest nakładanie sankcji za nieprzestrzeganie przepisów rozporządzenia w sytuacji gdy:

• znaczna część sprzedawców separatorów nie oferuje serwisu tych urządzeń,
• obowiązujące rozwiązania prawne nie obligują podmiotów zajmujących się zbiórką i utylizacją odpadów do odbioru od gabinetów stomatologicznych odpadów amalgamatu?  W związku z tym, w niektórych częściach kraju pojawia się problem ze znalezieniem firmy, która gotowa jest te odpady odbierać.

Wskazywaliśmy też na konieczność zagwarantowania stałości cen za odbiór odpadów powstających w wyniku separacji amalgamatu. Tak skokowy wzrost liczby klientów zawsze bowiem stwarza ryzyko podniesienia cen.

Przypomnieć należy też, że dla placówek stomatologicznych wprowadzany obowiązek separacji amalgamatu jest tylko jedną z wielu ostatnio wprowadzanych kosztownych polityk (jak choćby nowa regulacja płac w podmiotach leczniczych oraz koszty związane z wprowadzaniem Elektronicznej Dokumentacji Medycznej).

W związku w powyższym uprzejmie prosimy o zainteresowanie się wskazanymi problemami, gdyż dotychczasowe apele i stanowiska kierowane przez samorząd lekarski do Ministerstwa Klimatu i Środowiska i Ministerstwa Zdrowia, nie przyniosły odpowiedzi, jak skutecznie umożliwić lekarzom dentystom wykonanie powyższych obowiązków.

 

                                                                                                  Z poważaniem,

Andrzej Cisło

Wiceprezes Naczelnej Rady Lekarskiej

KS.005.36 .2021 KS.KW-00029 .2021

Warszawa, 08.09.2021 r.

Pan

Michał Kurtyka

Minister Klimatu i Środowiska

Szanowny Panie Ministrze,

            Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2017/852 z dnia 17 maja 2017 r. w sprawie rtęci oraz uchylającym rozporządzenie (WE) nr 1102/2008 (Dz. Urz. UE L 137 z 24.05.2017, str. 1) - dalej: rozporządzenie w sprawie rtęci,  na gabinety stomatologiczne nałożono szereg nowych obowiązków związanych z koniecznością ograniczenia stosowanego od dawna amalgamatu stomatologicznego. W szczególności od 1 lipca 2019 r. podmioty prowadzące gabinety stomatologiczne, w których  jest on stosowany lub w których usuwane są wypełnienia amalgamatu stomatologicznego lub zęby zawierające takie wypełnienia, muszą zapewnić wyposażenie swoich gabinetów w separatory amalgamatu. Separatory te, zgodnie z rozporządzeniem w sprawie rtęci, muszą być konserwowane zgodnie z instrukcjami producenta aby zapewnić najwyższy wykonalny poziom zatrzymania amalgamatu. Ponadto na podstawie art. 10 ust. 6 rozporządzenia w sprawie rtęci lekarze dentyści mają zapewnić, aby ich odpadami amalgamatu, w tym również pozostałościami amalgamatu, jego cząstkami, wypełnieniami raz zębami, lub ich częściami, zanieczyszczonymi amalgamatem stomatologicznym, zajmował się i dokonywał ich zbiórki upoważniony do tego zakład lub przedsiębiorstwo specjalizujące się w gospodarowaniu odpadami.

  Jeszcze zanim rozporządzenie w sprawie rtęci należało stosować, samorząd lekarski wielokrotnie informował władze publiczne o trudnościach z właściwym wykonaniem przewidzianych w nim obowiązków i braku możliwości wdrożenia tych przepisów wyłącznie siłami środowiska stomatologicznego. O trudnościach tych informowano zarówno Ministra Zdrowia, jak i Ministra Klimatu i Środowiska odpowiedzialnego za opracowanie dokumentu - krajowego planu pn.: „Możliwości ograniczenia wykorzystania amalgamatu stomatologicznego w Polsce – sytuacja i działania krajowe wraz z tabelą działań”, który do dnia dzisiejszego nadal nie został przyjęty przez Radę Ministrów. W  trosce o środowisko naturalne i zdrowie społeczeństwa samorząd lekarski apelował o stworzenie lekarzom dentystom warunków umożliwiających właściwą realizację tych obowiązków i zgłaszał szereg różnych postulatów. Do chwili obecnej żaden z nich  nie został zrealizowany. Nie otrzymaliśmy też ani od Ministra Klimatu i Środowiska, ani od Ministra Zdrowia informacji w jaki sposób zostanie rozwiązany np. problem braku możliwości zapewnienia właściwego serwisu separatorów amalgamatu, sygnalizowany w przekazanym przy piśmie Prezesa Naczelnej Rady Lekarskiej  z dnia 9 marca 2021 r. znak: KS.005.11-2.2021 Stanowisku Komisji Stomatologicznej Naczelnej Rady Lekarskiej nr 1/VIII/2021 z dnia 8 marca br. Już dwukrotnie informowaliśmy o wynikach przeglądu ofert rynkowych dotyczących separatorów. Część firm (głównie te, które sprzedają kosztowne rozwiązania) deklaruje zapewnienie serwisu. W większości przypadków  jednak serwis nie jest gwarantowany. Tymczasem zamontowany, jako wyrób medyczny, separator winien podlegać okresowym przeglądom.

Obecnie do samorządu lekarskiego docierają kolejne niepokojące sygnały -  tym razem o trudnościach z wykonaniem obowiązku wynikającego z art. 10 ust. 6 rozporządzenia w sprawie rtęci. Obowiązujące rozwiązania prawne nie obligują podmiotów zajmujących się transportem, zbiórką i utylizacją odpadów do odbioru od lekarzy dentystów prowadzących gabinety stomatologiczne odpadów amalgamatu dentystycznego. W związku z tym w niektórych miejscach w kraju pojawiają się już problemy ze znalezieniem firmy, która gotowa jest te odpady odbierać z gabinetów stomatologicznych. Realizację tego obowiązku dodatkowo utrudnia brak ogólnodostępnej bazy danych, z której można by łatwo i szybko  uzyskać pełną i aktualną informację o firmach świadczących usługi w tym zakresie na danym terenie.

Do wspomnianego problemu właściwego serwisowania separatorów  dochodzi więc brak jakiejkolwiek pewności możliwości zawarcia umowy o odbiór  odseparowanego amalgamatu. To kolejna bardzo poważna okoliczność stawiająca pod znakiem zapytania wykonalność  nałożonych na lekarzy dentystów obowiązków.

  Przypomnieć należy również, że jednym postulatów zgłoszonych w Stanowisku Komisji Stomatologicznej Naczelnej Rady Lekarskiej z 8 marca br. jest ustanowienia cen urzędowych na utylizację odpadów amalgamatowych lub stworzenia gwarancji rządowych na pokrycie różnicy pomiędzy aktualnymi cenami zawieranych umów na te usługę, a cenami z roku 2020.

W związku z powyższym, uprzejmie proszę o informację jakie działania  o charakterze legislacyjnym i organizacyjnym zamierza podjąć Ministerstwo Klimatu i Środowiska  jako właściwe  w sprawach z zakresu gospodarki odpadami i  odpowiedzialne za opracowanie krajowego planu dotyczącego środków, jakie będą wdrożone w naszym kraju w celu ograniczenia stosowania amalgamatu stomatologicznego, które umożliwią lekarzom dentystom właściwe wywiązanie się z obowiązków wynikających z art. 10 ust.  4 i 6 rozporządzenia w sprawie rtęci. 

 

Z poważaniem

                   Andrzej Cisło
wiceprezes Naczelnej Rady Lekarskiej

 

Do wiadomości: Pan Adam Niedzielski Minister Zdrowia